Strangers are friends you've never met.

Het komt misschien omdat dit zo'n lange reis is. Dwars door Canada. Het is totaal anders dan dwars door Siberië. Ook kan het komen doordat ik zo langzamerhand het gevoel heb in treinen te wonen. Feit is dat ik het steeds leuker begin te vinden. Ik wandel wat door de trein, ga dan eens hier zitten en dan eens daar en ik ontmoet veel mensen die allemaal hun eigen interessante verhalen hebben. Verhalen waarnaar ik met verbazing en bewondering luister. Opvallend is dat het merendeel van de reizigers uit oudere mensen bestaat. Met ouder bedoel ik echt 65 plussers. Niet alleen zijn hun verhalen uit hun verleden boeiend maar het is opvallend hoeveel van deze 65, 70 plussers nog actief zijn in de maatschappij. Een financieel adviseur die mensen adviseert omtrent hun pensioen vertelde dit als 70 plusser met veel humor. Wat hij adviseert neemt hij zelf niet in acht. Een vrouw die elf maanden geleden weduwe is geworden en voor wie dit haar eerste reis alleen betekent vertelde 77 jaar te zijn. Zij werkt nog steeds als consultant in de verslaafden zorg. Niet fulltime maar ieder weekend. Haar supervisor wilde haar niet kwijt. Zij beschikt over een levenswijsheid waar ik veel van leer. Zo zijn er velen die ondanks hun gevorderde leeftijd nog actief in de maatschappij staan en die hun vrije tijd reizend doorbrengen. Ieder wisselt over diverse landen zijn eigen ervaringen uit. Het luisteren naar al deze verhalen geeft mij het idee dat de wereld een dorp is geworden. En voor iedereen bevatten de verhalen van de anderen wel wat herkenbaars. Het lijkt wel of de mensen die ik op reis ontmoet veel meer te vertellen hebben dan die ik in het normale leven ontmoet. Dat zal niet zo zijn, waarschijnlijker is dat ik er nu meer open voor sta. 

Toch realiseer ik mij ook dat Amerikanen en Canadezen altijd harde werkers zijn geweest. Beide landen zijn begonnen met immigranten die om in een ander land een nieuw  bestaan op te bouwen over veel lef en doorzettingsvermogen moesten beschikken en bereid moesten zijn voor hun bestaan hard te werken. Er was geen enkele sociale zekerheid en hoewel dat in beide landen uiteindelijk wel van de grond is gekomen is het onvergelijkbaar met hetgeen wij in Nederland gewend zijn. Maar misschien zijn wij uiteindelijk in onze sociale wetgeving te ver doorgeslagen. Iedereen in Nederland is van mening rechten te hebben en de plichten vergeet men vaak gemakshalve. Als deze rechten dreigen te worden aangetast dan beginnen de meesten te fulmineren. Ik moet mijn hand in eigen boezem steken want ik vind veel maatregelen die in het kader van de gedwongen bezuinigingen genomen moeten worden ook te ver gaan. Frappant is dat ik ver van huis zijnde daar toch een iets andere mening over begin te krijgen. Opvallend vind ik dat overal ter wereld ouderen van mening zijn dat zij harder hebben gewerkt dan de hedendaagse jeugd. Als ik echter zie hoe hard mijn kinderen werken dan denk ik daar toch anders over. Niet alleen mijn kinderen maar ook jonge vrouwen in mijn omgeving werken hard. Ik bracht dat in de discussie in maar er kwam een sceptische reactie. 

De vrouwelijke babyboomers hadden, althans in de omgeving waarin ik verkeerde de keus tussen werken of gezellig thuis blijven. Voor mijn generatie was werken gecombineerd met een huishouden en het verzorgen van kinderen niet gebruikelijk. Er bestond bovendien, kan ik uit eigen ervaring melden, veel weerstand tegen van de generatie boven ons. Dit is helemaal omgeslagen. Als je tegenwoordig niet werkt word je toch als een loser beschouwd. Maar veel gezinnen kunnen van één inkomen niet leven. Er is dus niet altijd een keuzemogelijkheid. Bovendien word je bijna van hogerhand als vrouw opgelegd om je kwaliteiten ten behoeve van de maatschappij in te zetten. En hoewel ik het dwingende karakter van dit soort oproepen van politici, bestuurders, vakbondsleiders etc niet aanvaardbaar vind steun ik ze inhoudelijk wel. Op grond hiervan ben ik het dus niet altijd met mijn leeftijdsgenoten eens dat zij harder hebben gewerkt dan dat ze de hedendaagse jeugd zien doen. Wel is in ons land de leerplichtgrens tot 18 jaar verhoogd. Veel babyboomers werden op 14, 15 jarige leeftijd al aan het werk gesteld. Als ik nu bijvoorbeeld in de supermarkten rond kijk, vooral in het weekend, dan zie ik voornamelijk kinderen van onder de 18 die daar aan het werk zijn. Er wordt dus heus wel gewerkt door de opgroeiende jeugd. 

Hoewel ik niet helemaal precies begrijp hoe het in Amerika en Canada met het pensioensysteem van staatswege is gesteld, dus eigenlijk het met onze AOW vergelijkbare pensioen, is mij wel duidelijk geworden dat wat wij in Nederland hebben en overeind proberen te houden tot het beste ter wereld behoort. Ik denk dat er weinig landen zijn waar je zonder ooit premie te hebben betaald toch een zeer behoorlijk basis pensioen krijgt. Zowel in Amerika als in Canada is het gerelateerd aan het aantal jaren dat je hebt gewerkt. In Amerika noemen ze het niet een staatspensioen maar social security. Je hebt recht op minimaal 40 kwartalen social security als je nooit hebt gewerkt. Het lijkt mij een administratief vrij ingewikkeld systeem want over ieder gewerkt jaar krijg je een bewijs en bij het ingaan van het pensioen dat ook op 70 jarige leeftijd kan wordt uitgegaan van een periode waarin je het hoogste inkomen had. Op basis van een formule wordt dan zo je staatspensioen berekend. Zolang je nog werkt blijf je premie betalen. In Canada is het staats pensioen ook gebaseerd op het aantal gewerkte jaren maar krijgen vrouwen een vrijstelling van een aantal jaren wanneer zij kunnen aantonen voor hun kinderen te hebben gezorgd. Dat moet dan in Canada zelf zijn gebeurd. 

Ik heb wat globale informatie gekregen. Ik heb bij mijn gesprekspartners niet echt kunnen doorvragen over de respectievelijke systemen. Wel is mij gebleken dat het systeem zoals bij ons de AOW werkt een gouden systeem is. Er wordt aan gemorreld maar niet alleen is dat financieel noodzakelijk het heeft ook een morele kant. Er komen steeds meer ouderen voor wie het staatspensioen moet worden opgebracht door steeds minder werkende mensen. Het is niet fair mensen voor jouw inkomen te laten werken als je dit niet ooit zelf hebt gedaan voor anderen. Het AOW systeem is een omslagstelsel hetgeen betekent dat de werkende mensen van nu moeten betalen voor de ouderen. Dat dienen wij ons als ouderen goed te realiseren.